МЫЙЗАМДАР

КОРРУПЦИЯГА КАРШЫ КҮРӨШ

ОКУТУУ

ШАЙЛООЧУЛАР

ШАЙЛОО КОМИССИЯЛАРЫ

САЯСИЙ ПАРТИЯЛАР

ТАЛАПКЕРЛЕР

БАЙКООЧУЛАР

ЖМК

ШАЙЛООЛОР

РЕФЕРЕНДУМ

ФОТОГАЛЕРЕЯ

ТЕНДЕРЛЕР

УШКга КӨРСӨТҮҮ

КОНКУРСТАР

КАЙЧЫ БАЙЛАНЫШ

 
Негизги бет - БШК - БШКнын Жоболору
Центральная избирательная комиссия

Кыргыз Республикасынын аймагынан тышкары жашаган же жүргөн Кыргыз Республикасынын жарандарынын Кыргыз Республикасынын Президентин, Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоого, Кыргыз Республикасынын референдумдарына катышуусун уюштуруу жөнүндө ЖОБО

 

                                                                                                   Кыргыз Республикасынын

                                                                                                   Шайлоо жана референдум

                                                                                                   өткөрүү боюнча

                                                                                                   борбордук комиссиясынын

                                                                                                   2016 –ж.13- ноябрдагы № 201

                                                                                                   токтому менен бекитилген

 

Кыргыз Республикасынын аймагынан тышкары жашаган же жүргөн Кыргыз Республикасынын жарандарынын Кыргыз Республикасынын Президентин, Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоого, Кыргыз Республикасынын референдумдарына
катышуусун уюштуруу жөнүндө

ЖОБО 

1. Жалпы жоболор.

2. Шайлоону жана референдумду камсыз кылуу боюнча дипломатиялык өкүлчүлүктөрдүн жана консулдук мекемелердин иши.

3. Чет мамлекеттердин аймагында шайлоо участкаларын түзүү.

4. Кыргыз Республикасынын аймагынан тышкары шайлоону жана референдумдары уюштуруу боюнча аймактык шайлоо комиссиясын түзүү.

5. Участкалык шайлоо комиссияларын түзүү.

6. Шайлоочулардын тизмеси.

7. Шайлоо бюллетендерин алуу жана жеткирип берүү.

8. Шайлоо участкаларында добуш берүүнү уюштуруу.

9. Шайлоо комиссияларынын добуш берүүнүн жыйынтыгы жөнүндөгү протоколдорун өткөрүп берүү.

10. Шайлоону уюштурууга жана референдумду өткөрүүгө чыгымдарды финансылык камсыз кылуу.

 

  • 1.     Жалпы жоболор
  • 1.1.“Кыргыз Республикасынын аймагынан тышкары жашаган же жүргөн Кыргыз Республикасынын жарандарынын Кыргыз Республикасынын Президентин, Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоого, Кыргыз Республикасынын референдумдарына катышуусун уюштуруу жөнүндө” ушул Жобо (мындан ары – Жобо) Кыргыз Республикасынын аймагынан тышкары жашаган же жургөн Кыргыз Республикасынын жарандарынын Кыргыз Республикасынын Президентин, Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоого жана Кыргыз Республикасынын референдумдарына катышуусун уюштуруунун тартибин, ошондой эле алардын шайлоо укуктарын камсыз кылуу жана ишке ашыруу кепилдиктерин жөнгө салат.

    1.2. Кыргыз Республикасынын аймагынан тышкары жашаган же жүргөн жарандардын шайлоого жана референдумдарга катышуусун уюштуруу Кыргыз Республикасынын Конституциясына, “Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жөнүндө”, “Кыргыз Республикасынын референдуму жөнүндө” Кыргыз Республикасынын Конституциялык мыйзамдарына,  “Кыргыз Республикасынын шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча шайлоо комиссиялары жөнүндө” Кыргыз Республикасынын Мыйзамына,   Кыргыз Республикасынын эл аралык келишимдерине, шайлоону уюштуруу жана өткөрүү жаатындагы эл аралык укуктун жалпы таанылган принциптерине жана ченемдерине, Кыргыз Республикасынын башка укуктук-ченемдик актыларына, ошондой эле ушул Жобого ылайык жүзөгө ашырылат.

    1.3. Шайлоо жана референдумдар жалпы, тең жана тике шайлоо укугунун негизинде жашыруун добуш берүү аркылуу өткөрүлөт.

    1.4. Шайлоо өткөрүү күнүнө карата 18 жашка толгон Кыргыз Республикасынын ишке жөндөмдүү жарандары, шайлоого жана референдумдарга катышуу укугуна ээ.

    1.5. Сот тарабынан аракетке жөндөмсүз деп таанылган же соттун өкүмү боюнча эркиндигинен ажыратуу жайларында кармалып турган Кыргыз Республикасынын жарандары шайлоого жана референдумдарга катышууга укуксуз.

    1.6. Кыргыз Республикасынын аймагынан тышкары жашаган же жургөн жарандар “Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жөнүндө” Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамдын 2-беренесинин 2-бөлүгүнүн, “Кыргыз Республикасынын референдуму жөнүндө” Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамдын 3-беренесинин 5-бөлүгүнүн талаптарына ылайык Кыргыз Республикасынын мыйзамдары менен белгиленген бардык шайлоо укуктарына ээ. 

    1.7. Кыргыз Республикасынын аймагынан тышкары жашаган же жургөн жарандарга Кыргыз Республикасынын чет мамлекеттердеги мекемелеринин кызматкерлери жана алардын үй-бүлө мүчөлөрү, эл аралык уюмдардын кызматкерлери, эмгек мигранттары, студенттер, ошондой эле Кыргыз Республикасынын аймагынан тышкары туруктуу жашаган же убактылуу жүргөн адамдар кирет.

    2.  Шайлоону жана референдумдарды өткөрүүнү камсыз кылуу боюнча дипломатиялык өкүлчүлүктөрдүн жана консулдук мекемелердин иши

    2.1. Чет мамлекеттердин аймактарында шайлоону уюштуруучулук-техникалык жагынан камсыз кылуу “Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жөнүндө” конституциялык Мыйзамдын 2-беренесинин 2-бөлүгүнө, “Кыргыз Республикасынын референдуму жөнүндө” Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамдын 3-беренесинин 5-бөлүгүнө ылайык өзүнүн дипломатиялык өкүлчүлүктөрү жана консулдук мекемелери аркылуу Тышкы иштер министрлигине жүктөлгөн.

    2.2. Дипломатиялык өкүлчүлүктөрдүн жана консулдук мекемелердин жетекчилери:

    -чет мамлекеттердин аймактарында жашаган же жүргөн шайлоочулардын - Кыргыз Республикасынын жарандарынын добуш берүүсүн өткөрүү жана добуштарын саноо үчүн Кыргыз Республикасынын дипломатиялык өкүлчүлүктөрүнүн жана консулдук мекемелеринин  аймагында шайлоо участкаларын түзүү боюнча иштерди уюштурат;

    -мыйзамдардын талаптарына ылайык дипломатиялык өкүлчүлүктөрдүн жана консулдук мекемелердин имараттарынан шайлоо участкалары үчүн жайларды бөлүп берет жана жабдыйт, ошондой эле шайлоочуларга алардын өздөрүнүн конституциялык шайлоо укуктарын жүзөгө ашыруу мүмкүнчүлүгүн камсыз кылат;

    -добуш берүү үчүн бюллетендерди жогору турган шайлоо комиссияларынан участкалык шайлоо комиссиясына жеткирүүдө, ошондой эле

    -шайлоо комиссиясынын мүчөлөрү кол койгондон кийин добуш берүүнүн жыйынтыктары тууралуу протоколдорду ага тиркелүүчү референдум өткөрүү боюнча документтери менен бирге акт боюнча өткөрүп берүүдө  участкалык шайлоо комиссиясынын төрагасына көмөк көрсөтөт;

    -Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык шайлоону жана референдумду камсыз кылуу боюнча башка иштерди жүзөгө ашырат.

         3.  Чет мамлекеттердин аймагында шайлоо участкаларын түзүү

    3.1. “Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жөнүндө” Конституциялык Мыйзамдын 2-беренесинин 2-бөлүгүнө, “Кыргыз Республикасынын референдуму жөнүндө” Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамдын 3-беренесинин 5-бөлүгүнүн негизинде шайлоо участкалары аймактык шайлоо участкалырынын сунушу боюнча Кыргыз Республикасынын дипломатиялык өкүлчүлүктөрүнүн жана консулдук мекемелеринин  аймагында гана түзүлөт.

    3.2. Кыргыз Республикасынын аймагынан тышкары участкалык шайлоо комиссиялары ошол мамлекеттердин аймагында турган Кыргыз Республикасынын дипломатиялык өкүлчүлүктөрүнүн же консулдук мекемелеринин жетекчилери тарабынан түзүлөт жана Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясы тарабынан бекитилет.

    4.  Кыргыз Республикасынын аймагынан тышкары шайлоону жана референдумду уюштуруу боюнча аймактык шайлоо комиссиясын түзүү

    4.1. Кыргыз Республикасынын аймагынан тышкары шайлоону уюштуруу жана референдумду өткөрүү боюнча аймактык шайлоо комиссиясынын ыйгарым укуктары жана статусу “Кыргыз Республикасынын шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча шайлоо комиссиялары жөнүндө” Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын 5-главасы менен аныкталат.

    4.2. Кыргыз Республикасынын аймагынан тышкары шайлоону даярдоо жана референдумду өткөрүү боюнча аймактык шайлоо комиссиясынын ыйгарым укуктарын Бишкек аймактык шайлоо комиссиясы аткарат.

                           5.  Участкалык шайлоо комиссияларын түзүү

    5.1. Чет мамлекеттердин аймагында участкалык шайлоо комиссияларын түзүүнүн, ишин уюштуруунун тартиби,  алардын ыйгарым укуктары жана статусу “Кыргыз Республикасынын шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча шайлоо комиссиялары жөнүндө” Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын 5-главасы менен аныкталат.

    5.2. Чет мамлекеттердин аймагында шайлоону уюштуруунун жана референдумду өткөрүүнүн өзгөчөлүктөрүнө байланыштуу “Кыргыз Республикасынын шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча шайлоо комиссиялары жөнүндө” Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын 19-беренесинде көрсөтүлгөн: ар бир участкадагы шайлоочулардын саны жөнүндө жана шайлоо комиссияларын түзүү тартибине карата талаптар (комиссиялардагы жергиликтүү өз алдынча башкаруунун өкүлчүлүктүү органдарынан жана саясий партиялардан көрсөтүлгөн өкүлчүлүктүн сандык курамы, комиссиялардын төрагаларын жана катчыларын шайлоо бөлүгүндө) Кыргыз Республикасынын аймагынан тышкары шайлоо участкаларын түзүүдө колдонулбашы мүмкүн.

    5.3. Участкалык шайлоо комиссиялары Кыргыз Республикасынын Тышкы иштер министрлигинин сунушу боюнча Бишкек аймактык шайлоо комиссиясы тарабынан түзүлөт.

    5.4. Участкалык шайлоо комиссияларынын курамдары дипломатиялык жана консулдук мекемелердин кызматкерлеринин, ошондой эле Кыргыз Республикасынын аймагынан тышкары жашаган же жүргөн жарандардын ичинен түзүлүшү мүмкүн.

                                        6. Шайлоочулардын тизмелери

    6.1. Шайлоочулардын жана референдумдун катышуучуларынын тизмелерин түзүүнүн жана аны менен тааныштыруунун тартиби шайлоо жана референдум жөнүндө конституциялык Мыйзам менен аныкталат.

    6.2. “Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жөнүндө” Конституциялык Мыйзамдын 14-беренесинин 6-бөлүгүнө, “Кыргыз Республикасынын референдуму жөнүндө” Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамдын 22-беренесине ылайык Кыргыз Республикасынын аймагынан тышкары жашаган же жүргөн, консулдук эсепке турган жана биометрикалык каттоодон өткөн шайлоочулар тууралуу маалыматтар тиешелүү дипломатиялык өкүлчүлүктөрдүн жана консулдук мекемелердин жетекчилери тарабынан түзүлөт жана добуш берүү күнүнө чейин 55 календардык күндөн кечиктирилбестен, Тышкы иштер министрлиги аркылуу   Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнө караштуу  Мамлекеттик каттоо кызматына   берилет. 

    Кыргыз Республикасынын аймагынан тышкары жашаган же жүргөн жана консулдук эсепке турган шайлоочулар тууралуу маалыматтардын формасы, анын түрү жана аларды берүү тартиби Тышкы иштер министрлиги менен макулдашуу аркылуу Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнө караштуу  Мамлекеттик каттоо кызматы тарабынан аныкталат.

    6.3. Участкалык шайлоо комиссиясы добуш берүү күнүнө чейин 45 календардык күндөн кечиктирбестен шайлоочулар менен тааныштыруу үчүн шайлоочулардын жана референдумга катышуучулардын тизмесин илүүгө милдеттүү жана  добуш берүү күнүнө 40 календардык күн калгандан кечиктирбестен, шайлоочуга анын шайлоочулардын тизмесине киргизилгени жөнүндө кабарлоону жиберүүгө милдеттүү.

    6.4. “Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жөнүндө” конституциялык Мыйзамдын 15-беренесинин 4-бөлүгүнүн, “Кыргыз Республикасынын референдуму жөнүндө” Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамдын 22-беренесинин негизинде Кыргыз Республикасынын аймагынан тышкары жашаган же жүргөн ар бир шайлоочу добуш берүү күнүнө чейин 15 календардык күндөн кечиктирбестен Кыргыз Республикасынын жаранынын жалпы жарандык паспортунун көчүрмөсүн тиркөө менен Борбордук шайлоо комиссиясы тарабынан белгиленген үлгүдөгү арызды  участкалык шайлоо комиссиясына берүү жолу менен шайлоо дареги боюнча добуш берүү ниети жөнүндө билдирүүгө укуктуу. 

    6.5. Участкалык шайлоо комиссиясы добуш берүү күнүнө чейин 15 календардык күн калганда  шайлоочулардын арыздарын кабыл алууну токтотот жана жарандарды эки жолу эсепке алууну жокко чыгаруу максатында, арыздарды шайлоочулардын тизмеси менен бирге Бишкек аймактык шайлоо комиссиясына өткөрүп берет.

    6.6. Шайлоочулардын жана референдумга катышуучулардын тизмелери Борбордук шайлоо комиссиясы тарабынан бекитилген форма боюнча түзүлөт.

                 7. Шайлоо бюллетендерин алуу жана жеткирип берүү

    7.1. Борбордук шайлоо комиссиясы добуш берүү күнүнө чейин 10 календардык күн калганда  Кыргыз Республикасынын чегинен тышкары жайгашкан участкалык шайлоо комиссияларына жөнөтүү үчүн шайлоо бюллетендерин  жана добуш берүү үчүн бюллетендерди аймактык шайлоо комиссиясына акт боюнча өткөрүп берет.

    7.2. Аймактык шайлоо комиссиясы тарабынан Кыргыз Республикасынын аймагынан тышкары жайгашкан участкалык шайлоо комиссияларына шайлоо бюллетендерин жана добуш берүү үчүн бюллетендерди өткөрүп берүү Кыргыз Республикасынын Тышкы иштер министрлигинин дипломатиялык каналдары боюнча же болбосо ушул Жобо менен белгиленген тартипте жүзөгө ашырылат.

    Участкалык шайлоо комиссиясына өткөрүлүп берилүүчү шайлоо бюллетендеринин жана добуш берүү үчүн бюллетендердин саны шайлоо участкасы боюнча шайлоочулардын жана референдумга катышуучулардын тизмесине киргизилген шайлоочулардын санынын 0,1 пайызынан ашпоого тийиш.

    Кыргыз Республикасынын аймагынан тышкары түзүлгөн участкалык шайлоо комиссиясынын төрагасы же болбосо катчысы добуш берүү күнүнө чейин 10 календардык күн калганда автоматтык эсептөөчү урналарды (мындан ары – АЭУ) пайдалануу боюнча окуудан өтүү, шайлоо бюллетендерин, добуш берүү үчүн бюллетендерди жана башка шайлоо документтерин алуу үчүн Бишкек аймактык шайлоо комиссиясына келет. Участкалык шайлоо комиссиясынын төрагасы же болбосо катчысы  АЭУ жана шайлоо бюллетендерин, добуш берүү үчүн бюллетендерди кол коюп алат жана аларды участкалык шайлоо комиссиясына жеткирет.

    Шайлоо жана референдум аяктагандан кийин жана добуш берүүнүн жыйынтыктарын чыгарылгандан кийин АЭУлар участкалык шайлоо комиссиясынын төрагасы тарабынан жооптуу сактоого дипломатиялык (консулдук) мекеменин жетекчисине акт боюнча өткөрүп берилет.   Кабыл алуу-өткөрүп берүү актысынын бир нускасы  Борбордук шайлоо комиссиясына өткөрүп берилет.

                8. Шайлоо участкаларында добуш берүүнү уюштуруу

    8.1. “Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жөнүндө”, конституциялык Мыйзамдын 31-беренесинин 1-бөлүгүнө, “Кыргыз Республикасынын референдуму жөнүндө” Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамдын 32-берененин 1-бөлүгүнө ылайык шайлоо жана референдум күнү добуш берүү Кыргыз Республикасынын жарандары, жашаган же жүргөн мамлекеттин жергиликтүү убактысы боюнча саат 8.00дөн саат 20.00гө чейин жүргүзүлөт. 

    8.2. Добуш берүүнүн убактысы жана орду жөнүндө участкалык шайлоо комиссиялары добуш берүү күнүнө чейин 10 календардык күндөн кечиктирбестен жалпыга маалымдоо каражаттары же башка ыкма  аркылуу шайлоочуларга жана референдумдун катышуучуларына кабарлоого милдеттүү.

    8.3. Кыргыз Республикасынын аймагынан тышкары добуш берүүнүн тартибин уюштуруу жана добуш берүүнүн жыйынтыктарын аныктоо “Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоодо шайлоо комиссиялары тарабынан добуш берүүнү уюштуруу жана анын тартиби, добуш берүүнүн жыйынтыктарын белгилөө жөнүндө” Жобого жана “Кыргыз Республикасынын референдумун өткөрүүдө шайлоо комиссиялары тарабынан добуш берүүнү уюштуруу жана анын тартиби, добуш берүүнүн жыйынтыктарын белгилөө жөнүндө” Жобого ылайык жүзөгө ашырылат.

    9. Шайлоо комиссияларынын добуш берүүнүн жыйынтыктары жөнүндө протоколдорун өткөрүп берүү

    9.1. “Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жөнүндө” конституциялык Мыйзамдын 34-беренесине, “Кыргыз Республикасынын референдуму жөнүндө” Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамдын 34-беренесине ылайык шайлоодо добуш берүү аяктагандан кийин участкалык шайлоо комиссиясы добуш берүүнүн жыйынтыктары тууралуу протокол түзөт.  Добуш берүүнүн жыйынтыктары тууралуу протоколго кол коюлгандан кийин, анын биринчи нускасы, шайлоо бюллетендерди, добуш берүү үчүн бюллетендерди кошуп алганда, шайлоочулардын тизмелери, арыздар (даттануулар), алар боюнча кабыл алынган чечимдер, участкалык шайлоо комиссиясы түзгөн актылар, жыйналыштын протоколу жана д.у.с. шайлоо документтери менен бирге, участкалык шайлоо комиссиясынын төрагасы же болбосо катчысы тарабынан  Бишкек аймактык шайлоо комиссиясына токтоосуз жеткирилет.  Добуш берүүнүн жыйынтыктары тууралуу участкалык шайлоо комиссияларынын протоколдорунун маалыматтары участкалык шайлоо комиссиясынын мүчөлөрү кол койгондон кийин Бишкек аймактык шайлоо комиссиясына электрондук почта же факс аркылуу токтоосуз берилет.

    9.2. “Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жөнүндө” конституциялык Мыйзамдын 36-беренесине, “Кыргыз Республикасынын референдуму жөнүндө” Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамдын 36-беренесине ылайык, Бишкек аймактык шайлоо комиссиясы участкалык шайлоо комиссияларынан келип түшкөн протоколдордун негизинде жыйынды таблицаны жана протоколду түзөт.  Шайлоо комиссиясынын протоколунун биринчи нускасы кол коюлгандан кийин жыйынды таблицанын биринчи нускасы менен бирге Борбордук шайлоо комиссиясына жиберилет.  

     

    10. Шайлоону уюштурууга жана референдумду өткөрүүгө чыгымдарды финансылык камсыз кылуу

     

    10.1. Чет мамлекеттердин аймактарында түзүлгөн шайлоо участкаларында добуш берүүнү уюштуруу менен байланышкан чыгымдарды финансылык камсыз кылуу “Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жөнүндө” Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамдын  40-беренесинин 1-бөлүгүнө, “Кыргыз Республикасынын референдуму жөнүндө” конституциялык Мыйзамдын  42-берененин 1-бөлүгүнө ылайык Борбордук шайлоо комиссиясы тарабынан бекитилген чыгымдардын сметасынын чегинде, республикалык бюджеттин каражаттарынын жана шайлоо комиссиялардын атайын шайлоо фонддорунун эсебинен жүргүзүлөт.  Каржылоонун тартиби Кыргыз Республикасынын мыйзамдары менен белгиленет. 

    10.2. Чет мамлекеттердин аймагында түзүлгөн шайлоо комиссиялары шайлоону, референдумду даярдоого жана өткөрүүгө каражаттардын чыгымдалышы жөнүндө отчетту Кыргыз Республикасынын Тышкы иштер министрлигине,  шайлоо жана референдум өткөрүлгөндөн кийин 7 календардык күндөн кечиктирбестен берет.

    10.3. Кыргыз Республикасынын Тышкы иштер министрлиги республикалык бюджеттин каражаттарынын чыгымдалышы жөнүндө отчетту Борбордук шайлоо комиссиясына шайлоо жана референдум өткөрүлгөндөн кийин 20 календардык күндөн кечиктирбестен берет.

    10.4. Шайлоо комиссияларынын төрагалары акча каражаттарын тескейт жана финансылык документтердин шайлоо комиссиялардын финансы маселелери боюнча чечимдерине дал келүүсү үчүн жеке жоопкерчилик тартат.

     

     

     

     

    Карап чыгуулар: (1898)